Yayını olan, baskı materyalleriyle üreten, metinler ve edisyonlu işler üzerine çalışan sanatçılar ve inisiyatifler ile yayım yapan müze, galeri, kurum ve enstitüleri bir araya getirerek kitap üretimleri üzerinden yeni bir ortak alan yaratmayı hedefleyen border_less ARTBOOK DAYS’in altıncı edisyonu, 3–5 Mayıs tarihleri arasında Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık ev sahipliğinde gerçekleşiyor.
border_less ARTBOOK DAYS’in gerçekleştireceği bu yeni edisyonunda 12 farklı ülkeden 50 sanatçı, inisiyatif, galeri, müze, dernek ve sanat kurumunu izleyiciyle buluşuyor. border_less ARTBOOK DAYS’in dört uluslararası katılımcısını yakından tanıyoruz.
MAKERMAKER, Seul / Güney Kore
MAKERMAKER, Graphicabulary isimli tasarım stüdyosunun bir parçası. Seul ve Londra’da çalışmalarını sürdürüyor. Dolayısıyla, ürettiğimiz kitaplar tasarım eseri olarak değerlendirilebilir. Sanatçılar ve şehirler hakkında monograflar yayımlıyoruz. Odak noktamız şehirlerle ilgili konular ve sanatçıların bakış açıları üzerine.
İlk başlığımız Things In City, sanatçı Seula Yi’nin bir monografisi. Geçen yıl, şehirlerle ilgili bir seri başlattık: Closing Ceremony. Closing Ceremony serisi solan şehir mirasının bir arşivi. Bu seride yeni bir yöntem uyguladık: fotoğraflar veya kayıtlar yerine sanatçıların bakış açılarıyla eserler aracılığıyla arşivcilik yapıyoruz.
border_less’ta sunacağımız kitaplardan biri sanatçı monografisi, Seula Yi’nin “Things In City” adlı eseri ve serinin ilk kitabı olan “Closing Ceremony: Hilton Seoul”. Ayrıca, “Things In City” kitabıyla bağlantılı bazı sanat baskı baskılarını da sunacağız.
“Things In City”, Seul, Kore’de yaşayan bir ressam olan Seula Yi hakkında bir sanatçı monografisi. Sanatçı, yoğun şehirle içindeki bir kişinin yalnızlığı arasındaki karşıtlığa odaklanıyor. 2013’ten 2022’ye kadar olan erken dönem resimlerini ve çizimlerini keşfedebilirsiniz. Kitap kapağı, bina cephesindeki ışık ve yansımaları ifade etmek için tasarlanmıştır.
“Closing Ceremony: Hilton Seoul”, 2024 yılının En İyi Kitap Tasarımı ödülü aldı. Aynı zamanda, German Foundation for Book Design tarafından düzenlenen ‘Dünya Genelinde En İyi Kitap Tasarımı’ için 2025 adayı ve Seoul Uluslararası Kitap Fuarı ve Leipzig Kitap Fuarı’nda sergilenecek.
“Closing Ceremony” serisi, her kitapta bir şehrin mirasının bir arşiviyle ilgili. İlk kitap, 1983’ten 2022’ye kadar Seul’deki simge bir otel olan Hilton Seoul hakkındadır. Otel, 2022’nin son gününde kapandı ve binanın yakında yıkılmak üzere. Hilton, bu kitabı yapmamıza yardımcı oldu ve birkaç renovasyon öncesindeki görünümü izlemek için içeriden dökümanlar sağladı, eski ve mevcut çalışanlarla röportajlar düzenledi. Üç ay boyunca otelde kaldık ve 51 resim ve 44 grafik desenle kitabı bitirmek sekiz ayımızı aldı.
PUUT, Göteborg / İsveç
The PUUT Kütüphanesi, Karl Larsson tarafından devam eden bir sanat eseri. Proje “Miljonprogrammet”den (1 Milyonluk Proje), Larsson’un 2003’ten bu yana kamerasıyla iki milyondan fazla fotoğraf çektiği sürekli genişleyen bir fotoğraf arşivinden türemiştir.
Bir kendin-yap geleneğinde, sanatçı tarafından zaman zaman işbirlikleriyle yapılan sürekli yayınlardan oluşuyor.
Kütüphane sisteminin özü, bütün fikrin bir değişim yapısı üzerine oturmasından dolayı diyalogdur. Bu ön kabul içinde, PUUT kütüphanesi sanatı ve estetiği daha erişilebilir hale getirmek için büyük bir heyecanla araştırır. Endişe verici zamanlarda, kolektif sahiplik aracılığıyla herkese yer verilen düşünce yeri olarak kütüphane, kitap okumaktan öte bir eylem haline gelir.
Kütüphane (sanatçı gibi) bir göçmendir ve 2023 yılında Galler, Danimarka, Türkiye ve İsveç’e ziyaretlerde bulunmuştur. Bu, sanat ve kültürün sunduğu farklı bağlamlarda uygulamayı mümkün kılmak içindir; sanatçı kitapları fuarları, fanzin festivalleri, sanatçı tarafından yürütülen girişimler ve kurumlar gibi. Kütüphanede 105 başlık bulunmakta ve 22 farklı ülkeden 143 üyesi bulunmaktadır; bu üyeler 2023 yılında 97 ödünç kitap almıştır.
Kütüphanedeki kitapları satın alamazsınız, üye olur ve (belki de uzun vadeli) ödünç alırsınız, bir dahaki buluşmamıza kadar. Çalışmamızı Swedish Arts Grants Committee desteğiyle sürdürüyoruz.
İşin temelinde fotoğraflar, görseller, bazı işbirlikleri şiir ve metinler yer alır.
Konular çeşitlidir,“Manhole”, “Toilets – shit in our time”, ve Franska Moln (French Clouds) gibi başlıklar bulunur; ayrıca PUTIN – PUTOUT – Zurab Rtveliashvili, Taksim’deki Protestolar – Sıla Yalazan, Her Ayakkabının Kendi Hikayesi Var – Gonca Özmen, IMÇ Etrafında 10.000 Adım – Erdem Varol & Karl Larsson gibi diğer sanatçılar ve şairlerle işbirlikleri de vardır.
Ölçek oldukça küçüktür, A-formatında (katlanmış ve zımbalanmış) ve lazer yazıcı veya termal baskı teknikleriyle basılır. Yayınlar el yapımıdır, grafik tasarım, baskı ve bağlama sanatçı (Karl) tarafından elle yapılır.
PUUT kütüphanesi, insanların ödünç alma için kütüphanenin üyesi olmalarını sağlayarak mütevazı bir miktar ödemelerini öneriyor. Ödünç almak isteyenlerin seçebileceği yaklaşık 40 başlık olacak.
Ayrıca, Eda & Karl ikilisi, “Layers on Layers” adlı baskılarını Derin Print Shop & Kadir Çıtak ile işbirliği yaparak sergileyecekler ve bu baskıları satın alma imkanı sunacaklar.
Eda Emirdağ ve Karl Larsson, özellikle fotoğrafçılıkta çalışan görsel sanatçılar ve 2016’da İsveç’teki “Kultivera” sanatçı konaklama programında tanıştı. İkisi de işlerinde işbirlikçi ve katılımcı sanat projeleri üretirler.
Fotoğrafçılık ve kavramsal üretim tarzlarını kullanma benzerliklerinden yola çıkarak, her iki sanatçı da açık soruların ötesinde yeni yapılar ve sistemler oluşturmak için birlikte çalışırlar.
İkili, uygulamalarının estetik ötesinde sanat üretmeyi amaçlar; eserlerinin temeli genellikle toplumsal bir etki taşıyan projelerin değeri topluluk tarafından yaratılan bir mirasın ampirik araştırmasına dayanır.
PrivatePrint, Üsküp / Kuzey Makedonya
PrivatePrint, işbirlikleri, etkinlikler, konaklamalar ve yayıncılık yoluyla bir ağ kültürü oluşturan bağımsız bir yayıncı ve küratoryal stüdyodur. 2015 yılından bu yana, çalışmalarımız kültürel ve sosyal olarak ortaya çıkan eleştirel konulara, kurumsal olmayan ve alternatif küratoryal ve sanat uygulamalarına, eleştirel tasarıma ve daha fazlasına alan açmaya adanmıştır. Disiplinler arası yaklaşımıyla PrivatePrint, araştırmacılar, sanatçılar, aktivistler, tasarımcılar, kültürel çalışanlar ve çeşitli uzmanlığa sahip uygulayıcıları bir araya getirir. Ilija Prokopiev ve Marija Hristova tarafından kurulan PrivatePrint, Kuzey Makedonya’nın Üsküp şehriyle Slovenya’nın Ljubljana şehrinde olmak üzere yerel ve uluslararası olarak faaliyet gösterir. Disiplinler arası, belgesel, sanatsal ve küratoryal araştırma projelerini yayınlıyoruz. Yayıncılık pratiğimiz sadece sanat alanını kapsamakla kalmaz, aynı zamanda daha deneysel bir düşünme biçimine, bilgiye disiplinler arası bir yaklaşıma ve yeni veya spekülatif bir şekilde genişler. Daha somut bir ifadeyle, yayıncılık ilgimizi insan hakları, işçi hakları, çevre sorunları, göç ve mülteciler gibi yükselen ve toplumsal olarak önemli konuları açma, keşfetme ve destekleme üzerine odaklıyoruz, ancak aynı zamanda grafik tasarım, sanat, mimari, tarih ve miras konularına da odaklanıyoruz.
PrivatePrint’in İstanbul’daki ilk sunumu olacak. Bu nedenle, yeni yayınların yanı sıra bazı eski yayınları da getireceğiz. Önceki baskılardan seçilen bazı eserler arasında, 2023 sonlarında yayımladığımız son üç kitabı sunacağız. Bunlardan ikisi daha önce yalnızca bir kez uluslararası düzeyde sunulmuşken, sonuncusu border_less etkinliğinde uluslararası bir tanıtım yapacak:
Raw Breathing – Hristina Krsteska tarafından bir fotolog ve bizi zaman içinde değişikliğe uğrayarak kutsal alanlara, batıl inançların merkezlerine veya kitle tüketiminin acımasız takibine madenlere dönüşen çeşitli kaya formasyonlarına rehberlik eder.
Croprising: Bad Gardeners & Good Weeds (A Guide): Hana Korneti ve Ivana Chaloska tarafından Dimitar Samardjiev ile işbirliği içinde hazırlanan bu kitap, Skopje’deki Bostanie topluluk bahçesinin deneyimleri, bilgileri ve faaliyetlerine dayanan çeşitli kurgu, illüstrasyonlar ve araştırma ve belgesel metinlerin eklektik bir koleksiyonudur.
She, Time Machine: Viktorija Machkovska tarafından hazırlanan bu etkileyici fotoğraf kitabı, çeşitli fotoğraf yöntemleriyle nadir Neolitik figürlerin gizemini yakalar ve feminist bir bakış açısıyla karmaşık bir şekilde iç içedir.
Bu kitaplar, alternatif anlatılar içeren uzun vadeli proje kapsamında gerçekleştirilmiştir ve Prince Claus Fonu tarafından desteklenmektedir. Kitaplar, kitap formatında disiplinler arası yaklaşımın sınırlarını keşfeder ve yerel konular kökenli olmasına rağmen, yerel konuları aşan önemli konuları aydınlatır.
Maksim Zatsepin, Rusya
Bir buçuk yıl önce İstanbul’a taşındım. Hemen hemen hemen hemen hemen her zaman bu şehrin sokaklarında hala var olan eski ahşap evler beni büyüledi. Onların alışılmadık gotik güzelliği beni etkiledi, yaratıcılarının ve sakinlerinin kişisel hikayelerinin gizemiyle dolu. Her ev benzersiz bir hikaye taşıyor. Benim için, bunlar hayalet evler, ancak olumsuz anlamda değil. Onlar içlerinde yaşayan herkesin zihinsel izlerini saklıyor gibi görünüyor. Kültürleri ortaya çıkararak geçmişi ve geleceği bağlayarak bir hikaye anlatırlar. Bu ahşap evler bana ilham verdiler ve onları çizmeye başladım. Sonuç olarak, bir rehber dergisi olarak bir zine-rehber diyebileceğimiz “İSTANBUL’DA ESKİ EVLER” ortaya çıktı.
“Üretilmiş İstanbul Hayalet Hikayeleri” projesi şehir efsanelerinin metinlerine dayanan kısa grafik hikayelerin bir koleksiyonu. Her zaman yaşadığım yerlerin şehir efsanelerine ilgi duydum. Bir süre önce, İstanbul’daki benzer hikayeleri aramaya çalıştım. Oldukça zorlu olduğunu gördüm. Sonunda, ChatGPT’den İstanbul’un şehir efsanelerini bulmasını ve bana anlatmasını istedim. Yapay zeka yaklaşık altı tane üretti, ve tekrar tekrar sormaya çalıştım. Her seferinde yeni ve orijinal hikayeler üretti, asla tekrar etmedi. Sonunda, bir dizi güzel kısa mistik metinle baş başa kaldım. Gerçekliğini doğrulamaya çalışmak başarısız oldu. Ama birdenbire, aldığım hikayelerin kısa atmosferik grafik hikayeler için mükemmel olduğunu fark ettim. Böylece, bu kitap doğdu. Yapay zeka tarafından üretilen İstanbul’daki hayaletler hakkında birkaç hikayeyi seçtim ve onlar için kısa çizgi romanlar çizdim. Şehrin benzersiz gizemli atmosferini ve bu “efsaneleri” iletmek istedim. Umarım başarılı olmuşumdur.
Korku özel araştırma alanım. Korkutucu efsaneleri ve mitleri incelemekten keyif alıyorum, aynı zamanda modern folkloru deşifre etmek ve yeni korkutucu hikayeler uydurmak için kullanıyorum. Genellikle bunları temel alan “zine”ler ve çizgi romanlar oluştururum. Genellikle el çizimi veya dijital kollaj teknikleriyle çalışırım. Ancak bazen silk-screen baskı, linoleum kesim ve şablon gibi çeşitli baskı tekniklerine de başvururum.
Fuarda iki yayınımı “İSTANBUL’DA ESKİ EVLER” ve “Üretilmiş İstanbul Hayalet Hikayeleri”ni sunmayı planlıyorum. Ayrıca, standımda @bigbaboliprinthouse atölyesinde risografik olarak basılmış sanat eserlerini, kartpostalları ve linoleum kesimleri de görebileceksiniz.
