Almanya’nın Kassel kentinde beş yılda bir düzenlenen Documenta, 15. edisyonu için sanatçı listesini açıkladı. 18 Haziran – 25 Eylül 2022 tarihleri arasında düzenlenecek serginin kürasyonunu Endonezyalı sanatçı kolektifi ruangrupa üstleniyor. Serginin odağında ise kaynak paylaşımı ve kolektivite kavramları yer alıyor.
Documenta 15’in küratöryel teması ise lumbung kavramı etrafında şekilleniyor. Lumbung, Endonezyacadan kaynak paylaşımına dayanan bir tür ortaklık olarak tercüme ediliyor (tam çevirisi: fazla hasadın toplumun yararına depolandığı ortak bir pirinç ambarı). Fakat Lumbung, bir kavramdan öte, bir fikir etrafında şekillenmiş değerler bütünü olarak tasvir ediliyor. Documenta 15 internet sitesinde yer alan açıklamaya göre lumbung kavramı, Documenta 15’in yaratım sürecinde ve devamında somut bir uygulama olarak benimseniyor. Sergi; fikirleri, bilgiyi, insan kaynaklarını, finansmanı ve diğer paylaşılabilir kaynakları birleştirecek ve belirli değerler, ritüeller ve örgütsel ilkeler üzerine inşa edeceğini belirtiyor.
Olağan dışı ve deneysel yaklaşımı ile bilinen Documenta, 15. edisyonu sanatçı listesini duyururken de bu çizgisini koruyor. 15. edisyon için açıklanan sanatçı listesi, evsizler ve yoksulluktan etkilenen insanlar tarafından yönetilen bir Alman yayını olan Asphalt tarafından duyuruldu. Aynı zamanda, sanatçı listesinin paylaşım biçimi de alışılmışın dışında. Günümüzde çoğu sanatçı listesi alfabetik olarak sıralanırken, Documenta 15 listesinde sanatçılar, biyografik bilgileri olmadan, yalnızca yaşadıkları coğrafyanın saat dilimine göre düzenlenmiş.
Listede bireysel sanatçılardan çok, sanatçı kolektifleri yer alıyor. Katılanlar arasında; geçmiş, şimdi ve gelecek arasında bağlantılar kuran Black Quantum Futurism performans grubu; Afrika kültürüne odaklanan ve takipçilerini siyasi eyleme teşvik etmeye odaklanan Güney Afrika kolektifi Chimurenga; ve Asya kıtasının yakın sanat tarihini kronolojik olarak kaydetmeyi ve korumayı amaçlayan Asya Sanat Arşivi gibi isimler öne çıkıyor.
Documenta 15 için açıklanan sanatçı listesinde Türkiye’den çağdaş sanatçı Pınar Öğrenci de yer alıyor. Video ve yerleştirme ağırlıklı işler üreten sanatçı, eserlerinde sosyal ve politik içeriklerin günlük hayat pratikleri ve insan hikâyeleriyle kesiştiği noktalardan besleniyor. Aynı zamanda mimar olan Pınar Öğrenci’nin eserleri çoğunlukla mekâna özgü nitelikleri ön plana çıkıyor. Pınar Öğrenci’nin eserleri daha önce 3. Art Encounters Bienali (2019), 7. Sinop Bienali (2019),12. Gwangju Bienali (2018) ve 6. Atina Bienali (2018) gibi bienallerde de sergilenmişti.
Derleyen: Ezgi Cemre Er
