Okuma listenizi kolayca hazırlayabilmeniz için Argonotlar her ay öne çıkan sanat kitaplarını bir araya getiriyor. Ocak ayı sanat ve kültür kitaplarına buradan göz atabilirsiniz. Siz de kitaplarınızın önümüzdeki aylarda bu listede yer alması için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
SANATÇI KİTAPLARI
Sonder
Haifa Museum of Art’ta (İsrail) 10 Şubat – 25 Haziran 2022 tarihleri arasında gerçekleşen “Volkan Kızıltunç & August Sander – The Look” sergisinin ardından SAHA Derneği desteğiyle basılan Sonder, Volkan Kızıltunç’un fotoğraf aracılığıyla ortaya serilen hafızanın boşluklarına ışık tutma çabasını yansıtıyor. Kitap, 1960’lar, 1970’ler ve 1980’lerde Türkiye, Hollanda, Almanya, Avusturya, ABD, İtalya, İsrail ve İngiltere’de çekilmiş 8 mm ve süper 8 mm filmlerin makro fotoğraflarının bir derlemesini sunuyor. Kitabın metinleri ise Lora Sarıaslan ve Kobi Ben-Meir tarafından hazırlandı.
Volkan Kızıltunç, yeni kitabında “Sonder” kavramından ilhamla yola çıkıyor. “Sonder” kavramı, John Koenig tarafından, ifade edecek sözcükleri bulunmayan duyguları tanımlamak üzere uydurulmuş sözcüklerden oluşan bir sözlük olan Kederler Sözlüğü [The Dictionary of Obscure Sorrows] adlı kitabında yer alıyor.
Apaçık Saklı
Apaçık Saklı, sanatçı Öykü Önal’ın otoportrelerinden oluşan bir fotoğraf kitabı olarak Onagöre tarafından yayımlandı. Fotoğraflarında yaşamının muğlak ve örtülü alanlarından izler barındıran Önal, kitabında çocukluk yazlarını geçirdiğini halasının yazlığına yıllar sonra dönmesiyle başladığı arayış, büyümenin yarattığı baskıların izdüşümüne yer veriyor. Bir yandan da kimlik olgusuna ve kendi kimliğine -ya da yokluğuna- karşı tutunduğu alaycı tavırı gözler önüne süren fotoğrafları, mahreme ve bedene dair algımızı sorgulatmayı amaçlıyor.
Öktem Aykut’tan üç sanatçı monografisi
Öktem Aykut Kitapları serisinin ilk üçü sanat pratikleri çoğunlukla figüratif resmi içeren üç sanatçı üzerine: Gökçen Cabadan, İhsan Oturmak ve Toygun Özdemir. Aynı kuşağa mensup bu üç ressamın eserleri farklı üsluplara ait ve farklı temalarla meşgul.
Öktem Aykut Galeri tarafından yayınlanan bültende Cabadan, Oturmak ve Özdemir`in güncel üretimlerini, kendileriyle yapılan geniş kapsamlı röportajlarla birlikte sunarken, Türkiye güncel sanat ortamındaki ifade zenginliğine katkıda bulunmayı arzu edildiği belirtildi. Editörlüğünü İbrahim Cansızoğlu’nun, tasarımlarını Ulaş Uğur’un üstlendiği Öktem Aykut Kitapları yeni sanatçı monografileri ile devam edecek.
OASIS: A spa reader
Christiane Peschek’in OASIS başlıklı, Türkiye’deki ilk kişisel sergisi kapsamında hazırlanan kitap kuir hamam kültürü ile dijital kişisel bakım üzerine yedi uluslararası teorisyen, küratör ve yazarın Christiane Peschek’in çok duyulu yerleştirmesinden hareketle kaleme aldığı yazıları bir araya getiriyor. Kitap, hem fiziksel bedeni hem de zihni, sanallığın duyusallığıyla tanıştırabilecek bir kaynak.
Kitabın bölümleri, yağlamadan egzersize, ısıtmadan eksfoliasyona, yıkanma, serinleme ve rahatlamaya kadar kişisel bakıma dair ufkunuzu açmaya çalışan tazeleyici spa deneyiminin yedi aşamasına atıfta bulunuyor. Kitap aynı zamanda okurlar tarafından kişiselleştirilebilecek bazı egzersizler de içeriyor. Okuru, bölümleri okuyup sindirdikçe kitabı beden-sonrası bir bakım ürününe dönüştürmeye davet ediyor.
Kitabın tasarımını Maris Nisu yapıyor. Kitapta yazılarıyla Christie Pearson, Seçil Epik, Mohamad Abdouni, Melih Aydemir, Sophie Haslinger, Elisa Medde yer alıyor. Kitabın çevirileri ise Ezgi Yurteri ve Sarp Özer’e ait.
SERGİ KATALOGLARI
Peykerun – Retrospektif / Retrospective
Türkiye İş Bankası’nın 18 Ocak 2022 – 16 Nisan 2022 tarihleri arasında İş Sanat Kibele Galerisi’nde gerçekleştirdiği “Peykerun” sergisi dolayısıyla hazırlanan retrospektif kitabında, Mahmut Celayir’in 1970’lerden günümüze uzanan doğa manzarası üstüne temellenmiş eser üretiminin önemli bir kesitini sunan sergisindeki eserler yer alıyor. Kitapta aynı zamanda Beral Madra’nın kaleme aldığı “Antropolojik Manzararalar” başlıklı yazısı da bulunuyor.
Candeğer Furtun
1960’lardan bu yana forma ve malzemeye dair özgün bir yaklaşımla, yaşamsal, felsefi, tarihsel, toplumsal ve siyasi sorunsallardan beslenerek seramik eserler üreten Candeğer Furtun’un Arter’de düzenlenen ilk retrospektif sergisi, 17 Nisan 2022 tarihine kadar izleyiciyle buluşuyor. Sergi bağlamında yayımlanan bu kitap, sanatçının seramik sanatına yaptığı öncü katkıların ve toprakla kurduğu dolayımsız ilişkiden beslenen incelikli pratiğinin çeşitli evrelerini gözler önüne sererken yıllara yayılan üretiminin görsel ve düşünsel bir kaydını tutuyor.
Kitap, Selen Ansen’in sanatçının yapıtını serginin yaklaşık üç yılı kapsayan hazırlık sürecinden yola çıkarak “kabuk” kavramı etrafında ele alan küratoryal sunuş metniyle açılıyor. Kitapta, Hanife Ölmez’in Furtun’la gerçekleştirdiği, sanatçının hem hayat hem de sanat öyküsünü şekillendiren deneyimlerine ışık tutan kapsamlı bir nehir söyleşinin yanı sıra Füreya Koral’ın Furtun için 1994’te yazdığı ve ilk kez bu yayında okurla buluşan bir metni de yer alıyor. Yazar Latife Tekin’in bu kitap için kaleme aldığı bir denemesine Deniz Artun’un sanat tarihsel bir incelemesi eşlik ederken kendileri de seramik sanatçısı olan Christie Brown, Phoebe Cummings, Sakine Çil ve Yasemin Özcan ise Furtun’un yapıtıyla “karşılaşmalarını” birer metinle yorumluyor. Şair Francis Ponge’un çamura ithafen yazdığı “tamamlanmamış kasidesi”, Melike Abasıyanık Kurtiç, Ayda Arel, Gottfried Borrmann ve Seyhun Topuz’un Furtun’un üretiminin farklı dönemlerine ve katmanlarına odaklanan metinleri ve sanatçının seramik yolculuğunda kurucu işlevler üstlenmiş eğitim tecrübeleri, geçmiş sergileri ve atölyesindeki üretim süreçlerine ilişkin arşiv niteliği taşıyan fotoğraflar da bu monografinin kapsamını genişleten diğer katkıları oluşturuyor.
Zeytinburnu Mozaikleri Sempozyum Bildirileri
Otuz yıl boyunca Zeytinburbu Belediye binası olarak kullanıldıktan sonra belediye tarafından restorasyonu tamamlanan, 2019 yılı itibariyle Kazlıçeşme Sanat olarak işlev gören yapıda yer alan Geç Roma – Erken Bizans dönemine ait mozaikler koruma altına alındı. Hem binanın, hem de bölgenin arkeolojik tarihine yönelik araştırmaların sunulduğu, 2020 yılı Ekim ayında gerçekleştirilen Zeytinburnu Mozaikleri sempozyumu da kitaplaştırıldı. Kitabın PDF versiyonuna ücretsiz olarak bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
SANAT KİTAPLARI
Canan Tolon: Hasar
Kitaplarında Arter Koleksiyonu’nda yer alan tek bir esere odaklanan Arter Yakın Plan dizisinin yeni kitabı Canan Tolon: Hasar, esere dair derinlikli yorumlamasıyla Erdem Ceylan tarafından kaleme alındı. Arter’de küratör Emre Baykal’ın Tedbir isimli grup sergisinde yer alan yerleştirmenin gösterimiyle de bağ kuran yayın; Canan Tolon’un 1989 San Francisco depremi sebebiyle artık hasarlı oldukları için piyasa ve sergilenme değerlerini yitirmiş eserlere bir şans daha verdiği Hasar adlı işine deneysel bir yapıt okuma yaklaşımı öneriyor. Ceylan, Antik Yunan tragedyası formunda ve forma özgü anlatım olanaklarını postmodern bir teknikle aktarıyor.
“Sergi kapanış saatinde dışarı çıkamadıklarından bir gece Arter’de mahsur kalan, ancak bu sıkışmışlığı sanat ve hayat üzerine bir tartışma başlatma vesilesine dönüştüren Hephaistos ve Daidalos adlı iki karakterin diyaloglarıyla ilerleyen metin, kalıcılık ve ölümsüzlük peşindeki “sanatçı” egosuyla sanatçının yaşamla barışık alter egosu arasındaki aşk ve nefret ilişkisini taşıyabilecek çerçeveyi kuruyor.” (Arter, basın bülteninden)
Sanat ve Ekoloji: Sanat, Yaşam, Üretim
İletişim Yayınları tarafından yayınlanan Sanat ve Ekoloji: Sanat, Yaşam, Üretim isimli kitap Sanat eleştirmeni Eda Sezgin tarafından derlendi. Doğa-kültür ikiliğinin ötesinde kapsamlı bir çevre anlayışının belirginleşmeye başladığı 1960’lardan bugüne, çağdaş sanat ve politik ekolojideki birbirini besleyen yaklaşım ve pratiklere bakmayı amaçlayan kitabın ilk bölümünde T.J. Demos, Arne Naess ve Gary Genosko’nun yazıları yer alıyor. Kitabın kinci bölümünde, ilerleme eleştirisi ve Bruno Latour’un bu bağlamdaki kozmopolitika anlayışına yer veriliyor. Üçüncü bölüm ise, biyoteknoloji üzerinden ekolojinin kurumsal boyutuna ve bu bağlamda Neil Smith ve Vandana Shiva’nın politik ekolojik yaklaşımlarına ayrılıyor. Kitabın son bölümünde biyoteknolojinin, biyo-estetik pratikler üzerindeki dönüştürücü etkisi, Sven Lütticken, “Bugünden bakınca, tüm karmaşa ve çelişkileriyle, kapsamlı bir biyo-estetik anlayışına dayalı bir sanat tarihi mümkün mü?” sorusuna yanıt ararken irdeleniyor.
Eros ve Sanat: Modernizm Çağında Sanat ve Cinsellik
İletişim Yayınlarının Sanat Hayat dizisinden çıkan bir diğer kitap da Ali Artun’un kaleme aldığı Eros ve Sanat: Modernizm Çağında Sanat ve Cinsellik. Artun kitabında Antik Yunan kültüründen 18. yüyılın romantik filozoflarına, estetik modernizm ve avangardda erotizm ve sanat ilişkisine bakıyor.
Az Parayla Büyük Sanat Eserleri Satın Alma Rehberi
Abdullah Yılmaz çevirisiyle Alfa Yayınları tarafından basılan Az Parayla Büyük Sanat Eserleri Satın Alma Rehberi, Erling Kagge tarafından kaleme alındı. Kendisi de kolleksiyoner olan yazar Kagge, Az Parayla Büyük Sanat Eserleri Satın Alma Rehberi’nde başarılı bir sanat koleksiyoncusunun bakış açısından sanat eseri alırken yapılması ve dikkat edilmesi gerekenleri yazıya döküyor. Sanat piyasasının rekabetçi ortamında etkili bir sanat gözü ve güvenilir içgüdülere sahip olabilmenin yolunu yıllar boyunca edindiği deneyimler ile aktarıyor.
Erwin Panofsky’nin Görsel Sanatlarda Anlam’ı: Bir Tahlil
Emmanouil Kalkanis tarafından yazılan ve İpek Topçuoğlu çevirisiyle Ketebe Yayınlarından çıkan Erwin Panofsky’nin Görsel Sanatlarda Anlam’ı: Bir Tahlil, yayımlandığı dönemde sanat tarihi ve sanat eleştirisi alanlarında büyük ses getiren Alman sanat tarihçisi Erwin Panofsky’nin Görsel Sanatlarda Anlam adlı eserini irdeliyor. Yazar, incelemesinde Panofsky’nin hayatına, çalışmalarına, içinde bulunduğu entelektüel çevreye, eserlerinin uyandırdığı yankılara ve aldığı tepkilere dair bilgiler sunuyor.
2018 yılında yayın hayatına başlayan Ketebe çeşitli diziler aracılığıyla sanat dünyasındaki öncü kitapları yayınlıyor. Ayrıca, Rachel Dını’nın Walter Benjamin’in Mekanik Yeniden Üretim Çağında Sanat Eseri ve Katja Lang Emmanouıl Kalkanıs’ın John Berger’in Görme Biçimleri’ni benzer inceleme kitapları olarak; Kazimir Maleviç’in Nesnesiz Dünya: Süprematizm Manifestosu’nu ise bir sanat tarihi başyapıtı olarak Ketebe Yayınları’ndan yakın dönemde çıkmış kitaplar arasında.
Günümüzde Sanat ve Deneyim
Süreyyya Evren’in günümüzde sanat deneyiminin nasıl gerçekçi bir sorgulamadan geçirilebileceği sorusunun peşinden giderek kaleme aldığı Hayalperest Kitabevi’nden çıkan Günümüzde Sanat ve Deneyim, çeşitli mecralarda yer verilen makalelerini ve sanatla birebir deneyimine dayanan yorumlarını bir araya getiriyor. Yazar kitabında okuru, pandemi günlerinde sanat, gerçekliğin ikamesi olarak dijital sanat, sanatın fiziksel-dijital deneyimlenmesi, bütün bunların arasında sanatın konumu gibi günümüz sanatı izleyicisinin sorguladığı güncel meseleler üzerinde birlikte düşünmeye teşvik etmeyi hedefliyor.
Sanat ve Estetik Üzerine Söyleşiler
Hayalperest Kitapevi’nin yayınladığı Sanat ve Estetik Üzerine Söyleşiler, yazarı Hans Maes’in sanat ve estetik üzerine en temel sorularını dünyanın önde gelen on sanat felsefecisiyle (Noël Carroll, Gregory Currie, Arthur C. Danto, Cynthia Freeland, Paul Guyer, Carolyn Korsmeyer, Jerrold Levinson, Jenefer Robinson, Roger Scruton ve Kendall Walton) tartışmalarına yer veriyor ve düşünürlerin fikirlerine ve entelektüel gelişimlerine dair bir anlatı sunuyor. Ayrıca okurun, sanat felsefesinin çağdaş meselelerine ilişkin yeni içgörüler kazanmasını ve daha detaylı açıklamalar bulmasını amaçlıyor.
KÜLTÜR KİTAPLARI
Exhausted [Kurak Topraklar]
SALT Beyoğlu’nda gerçekleştirilen İKLİMCİL: Mevsimler Sürüklenirken sergisi kapsamında yer alan Exhausted [Kurak Topraklar] (2021) adlı yayın, toprak ve doğurganlık hikayelerine atıfta bulunarak kısırlık krizini irdeliyor. Yayın, araştırması kapsamında SALT, Cooking Sections ve e-flux Architecture işbirliğiyle dünyanın farklı coğrafyalarından toprak ve doğurganlık hikâyeleri bir araya getiriyor. İngilizce olarak hazırlanan yayının Türkçe çevirisine e-yayın olarak erişmek mümkün. Aynı zamanda SALT’ın web sitesinde PDF ve EPUB formatlarına da ulaşabilirsiniz.
Adorno
Alfa Yayınları’ndan çıkan Brian O’Connor’ın kaleme aldığı Adorno, döneminin önde gelen filozof ve toplum kuramcılarından Theodor W. Adorno’nun eserlerine bir giriş niteliğinde. Kitabında O’Connor, düşünsel bağlamını oluşturan temel fikirleri ile Adorno felsefesinin merkezi unsurlarını ele alıyor. Bu bağlamda Aydınlanmanın diyalektiği, şeyleşme, bütünsellik, dolayımlama, özdeşlik, özdeşsizlik, deneyim, negatif diyalektik, içkinlik, özgürlük, özerklik ve sanatta taklit gibi kavramları, felsefesinin temel alanları üzerinden tartışıyor.
Sanat Nedir ve Edebiyat Üzerine Yazılar
Tolstoy’un Sanat Nedir? makalesinin ve eklerinin yanısıra Maupassant, Shakespeare, Çehov, Gogol gibi yazarlara dair makalelerinin de yer aldığı kitap Alfa Kitap’ın yayına hazırladığı Bütün Eserleri serisinin 15’incisi olarak yayınlandı. Daha önce Tolstoy’un bu alandaki yazıları çeşitli yayınevleri tarafından yayınlanmış olsa da Sabri Gürses’in çevirdiği ve editörlüğünü yaptığı kitap bu alandaki en iyi derlemelerden biri.
DERGİLER
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları tarafından yayınlanan YILLIK: Annual of Istanbul Studies’in üçüncü sayısı İstanbul’un farklı dönemleri üzerine, çeşitli perspektif ve metotlarla yazılmış beş araştırma makalesi içeriyor.
Sanat Dünyamız, 187’inci sayısında Müzeler / Hafızalar başlıklı bir özel dosyayla karşımızda. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nin “Serginin Sergisi II” ile açılması vesilesiyle dergide kapsamlı bir dosyada hem Türkiye’deki hem de dünyadaki müzeler değerlendiriliyor.
