Huo Rf: Hareket Alanı

Huo Rf’nin dördüncü kişisel sergisi Hareket Alanı, sanatçının son dönem çalışmalarını bir araya getiriyor. Bu seçki, sanatçının pratiğinin merkezinde yer alan duygular etrafında şekilleniyor: empati ve utanç. Huo Rf Hareket Alanı’ nda sanatsal sürecini şekillendiren bu iki duygunun yaratabileceği ağır yükleri bırakmayı tercih ederek bu duyguların birleştirici gücüne odaklanıyor. İzin verilen ya da kazanılan bir özgürlük alanı ya da tolerans marjı olarak tanımlanabilecek “hareket alanı”, dilin her daim önemli bir bileşeni olduğu Huo Rf’nin pratiğinde yeni bir aşamaya atıfta bulunuyor. Sanatçı, öfke ve üzüntüye saplanıp kalmak yerine akışkanlığın baskın olduğu başka bir düzlemde olma ihtimalini araştırıyor.

Sergilenen eserler, Spot Işığı (2021) ve Kişi, Eylem, Durum serileri (2019-2024) ile İsimsiz heykel serisi (2015), utanç, umutsuzluk, depresyon, öfke ve melankoli gibi bir dizi mahrem duyguyu ele alıyor. Sanatçı, bu duyguları politik eylemliliğe sahip duygular olarak tasvir ediyor. Çalışmalarıyla kişisel ve politik olanın sınırlarını zorlayan ve kuir kimliğe buradan yaklaşan sanatçı, utancı hem bireysel hem de toplumsal yönleri olan, kişinin benlik algısını ve başkalarıyla ilişkilerini şekillendiren, dolayısıyla kimlik inşası için oldukça verimli bir tartışma alanı açan bir duygu olarak tanımlıyor.

Huo Rf’nin havayla kuruyan çamur ile ürettiği heykel serisi ağırlıklı olarak kalp şeklinde. Kalp bazen bir yatağın üzerinde uzanıyor, bazen de çivilerle delik deşik ediliyor, ama her zaman donuk ve grotesk. Bu kalpler, sanatçının çoğunlukla devlet eliyle yaratılan eşitsizliklere ve dışlamaya dair ama her daim azınlıkların yaşamlarına ilişkin dehşet verici olaylara verdiği tepkiler. Aklın yüceltildiği pozitivist çağda çoğunlukla duygusal bir imgeye indirgenen kalp, Huo Rf’nin pratiğinde başkalarının sıkıntılarına karşı duyarlılığını ifade etmek için etkili bir araç olarak ortaya çıkıyor. Sanatçının üretiminde harekete geçirici bir güç olan empati, ona bu sayede gelişen yoğun duygu ve düşüncelerin peşinden gitme olanağı sağlıyor. Ortaya çıkan yapıtlar, benzer duyguları yaşayan kişilere ulaşmanın yanı sıra, duygu paydaşlığı sayesinde o kişileri güçlendirebilir.

Bir tekerlemenin başlangıcını çağrıştıran Kişi, Eylem, Durum, sanatçının içinde bulunduğu sosyal ve kültürel normları anlamak için başkalarının utanca dair hikâyelerini toplayıp kendi deneyimleriyle harmanladığı bir iş haline geliyor. Serinin ismi insan türünün geçmişinde, bugününde ve geleceğinde tekrar eden utanç eşiklerine referans veriyor. Huo Rf bu seri için, en sık kullandığı malzemelerden biri olan bakırı ya yazıyla şekillendiriyor ya da muz kabuğu, plastik veya fotoğraf gibi malzemelerle birleştiriyor. Ayrıca insanlarla görüşerek ve onlara üç temel soru sorarak bu konuya dair derinleşiyor: utançla ilgili herhangi bir anıları olup olmadığı; o dönemden hâlâ utanıp utanmadıkları ve “utanç verici” bir şey gördüklerinde nasıl tepki verdikleri. Bazı açılardan, utancı paylaşmak, bu duyguların basitçe öznesi olmaktan ziyade politik özneler haline gelebileceği bir tartışma alanı yaratıyor. Huo Rf bu çalışmalarıyla insanları çok yaygın bir duygu etrafında birleştirmeye çalışırken, bu duygunun kişisel ve kamusal olanın sınırlarını tanımlayarak kimlik inşasına etkisini vurguluyor ve “kişisel olan politiktir” sloganını pekiştirmeye çalışıyor.

Aslen bir fotoğraf baskısı olan Spot Işığı, ilk kez bu sergide, İstanbul’un bazı semtlerinde rastgele asılan ve Banu Karaca’nın metninden bir alıntının ve bu çalışmanın yer aldığı afişlerin kamera tarafından izlendiği bir video eşliğinde gösteriliyor. Bu eser, başkalarının acılarını paylaşma ilkesine bağlı kalan, güvencesiz yaşamlara karşı ince ve samimi bir tepki. Huo Rf, kültürel normlar, kimlik ve en önemlisi kolektif deneyimlerin gücüne ilişkin kaygıları ele almaya çalışırken, başkalarını dinlemesi ve kendini sanatı aracılığıyla ifade etmesi anlamında ortak dil kurmaya çalışan bir hikâye anlatıcısı. Banu Karaca, Ekin Coşkuner ve Aylin Kuryel’in bu sergiye eşlik eden yazılarıyla birlikte sanatçı, başkalarının -tanıdık tanımadık- hikayelerini biriktiriyor ve bunların işlerine sirayet etmesini tercih ediyor. Hareket Alanı başlığı, utanç, empati ve umutsuzluk duygularının şefkat ve sakinlikle aktif bir şekilde işlendiği, keşfe dayalı bir farkındalık alanını tanımlıyor: Yalnız hissetmemeyi, birçok kişinin benzer duyguları ve durumları yaşadığını ve bunların politik eylemliliğe dönüşebileceğini hatırlatan ve harekete geçirici bir güç olarak bu temayı kurguluyor.

Bu yazı 8 Mayıs – 16 Haziran 2024 tarihleri arasında Versus Art Project’te gerçekleşen Huo Rf’nin “Hareket Alanı” isimli solo sergisinin sergi metnidir.