Argonotlar ekibinden herkese merhaba. Bu hafta Turner ödülleri ve Documenta 15 vesilesiyle yeniden tartışılmaya başlanan sanat ve aktivizm ilişkisini ODAK bölümümüzde işledik. Ayrıca genç sanatçılara alan açan Mamut Art Project’te öne çıkan sanatçılar, yeni sergilerdeki queer çaprazlar ve Judy Chicago’nun ilk retrospektifi de bültenimizde.
Odak
Sanat ve aktivizm ilişkisi yeni bir konu değil elbette. Sanat tarihsel bir perspektiften baktığımızda Dadaistlere, Sitüasyonistlere kadar götürebiliriz bu meseleyi. Ancak ‘90 sonrası yeni toplumsal hareketliliklerle birlikte sanat ve aktivizm uzun yıllar gündemimizdeydi. Geçen yıl konuk yazar olduğum SAHA Yazı Dizisi kapsamında, Nato Thompson’ın İktidarı Görmek: 21. Yüzyılda Sanat ve Aktivizm kitabını önüme koyarak ben de Türkiye’den örneklere bakmıştım.
Son birkaç yıldır da sanat ve aktivizm yeniden gündemde. Sosyal adaletsizlik, gıda ve iklim krizi, büyük göçler ve popülist sağın yükselmesiyle sanatçılar kendilerine yeni yollar arar oldu. Bunun en güçlü yansımasını da Birleşik Krallık’ın en büyük sanat ödüllerinden Turner ödüllerinde gördük. Bu sene Turner’a sanatçılar değil, sosyal meseleleri ele alan sanat toplulukları aday oldu. Ezgi Cemre Er, kısa liste açıklandığında Turner ödüllerinin bol tartışmalı tarihini ve bu sene aday olan kolektiflerin çalışmalarını Argonotlar’a derlemişti. İşin özünü merak edenler Er’in yazısına muhakkak göz atmalı. Ayrıca Turner’a aday kolektiflerden Cooking Sections’ın İKLİMCİL: Mevsimler Sürüklenirken sergisini SALT Beyoğlu’nda görmüştük. Kaçıranlar Abdullah Ezik’in SALT ekibiyle yaptığı şu söyleşiye göz atabilir.
Turner ödülleri sergisi Eylül ayının sonunda açıldı. The Guardian’dan Jonathan Jones sergi ve katılan kolektifler hakkında detaylı bir değerlendirme yazdı. Gazete Duvar’dan Cem Erciyes de ödülleri vesile ederek Aktivist olarak sanatçı başlıklı bir yazı kaleme aldı. Tabii ki bu tartışmalar sadece Turner üzerinden ilerlemiyor. Documenta 15 de Endonezyalı sanatçı kolektifi ruangrupa’ya emanet. ruangrupa kolektifi açıklamalarında kolektif üretimi öne çıkaracaklarını belirtti. Documenta 15’e Türkiye’den Pınar Öğrenci de katılacak.
Eleştiri
“Queer, çaprazlıkları ya da zıtlıkları olduğu kadar tuhaf, beklenmedik benzerlikleri de kucaklar ve bunlardaki çapraz içeriğin altını çizer. Çoğunlukla da bu zıtlıkların ya da benzerliklerin performansını gerçekleştirerek.” Fatih Özgüven, Argonotlar’daki Çapraz nazarlar yazısında son dönem gördüğümüz sergilerdeki queer potansiyelleri yazdı.
Sanatçı Jens Haaning Danimarka Aalborg’taki The Kunsten Museum of Modern Art’tan eski bir işini yeniden üretmesi için üretim ücretini alıp müzeye boş çerçeveler göndermişti ve bu işine de Parayı Al ve Kaç ismini vermişti. Elif Dastarlı meselenin arka planını ve sanat tarihsel anlamını detaylı olarak inceledi.
Feminist sanatın önde gelen isimlerinden Judy Chicago 60 yıla uzanan sanat pratiğini bir retrospektifle taçlandırdı, nihayet. Nazlı Gürlek Hodder, Art Unlimited’a bir değerlendirme yazısı yazdı. Ayrıca The Art Newspaper’daki Jori Finkel’in değerlendirmesini de okuyabilirsiniz.
e-flux Architecture mimarlık sergilerinin anlamı üzerine bir yazı dizisine başladı. Solicited: Proposals başlıklı seriye bağlantıdan erişebilirsiniz. Vasıf Kortun da The Threshold başlıklı yazıyla seride yer alıyor.
Bir süredir aklımda olan bir mesele. Ekonomik ve siyasal sorunlara, pandeminin yıkıcı etkisine rağmen İstanbul toparlanıyor gibi görünüyor. Hyperallergic’ten Hakan Topal Reasons for Optimism in Istanbul’s Art World tam da bu meseleye değindi.
Gündem
Genç sanatçılara alan açmak amacıyla 2013’te yola çıkan Mamut Art Project bu yıl 43 sanatçıyı ağırlıyor. MAP bu yıl Yapı Kredi bomontiada’da gerçekleştiriliyor. Aynı zamanda MAP2021 kapsamında illüstrasyon sanatçılarının müzikle ilişkilerinden yola çıkan Dreamscapes isimli ayrı seçki de yer alıyor. Ozan Ünlükoç, Mamut’ta yer alan 10 sanatçıya işlerinin arka planını sordu. 31 Ekim’e kadar iki seçkiyi de görebilirsiniz.
Sakıp Sabancı Müzesi’nde yer alan Dün, Bugün, İstanbul sergisini Özlem Altunok, Murat Germen’le konuştu; ayrıca sanatçılar Ege Kanar, Ahu Akgün, Sıla Ünlü İntepe, Eser Epözdemir ve Neslihan Koyuncu’dan çalışmalarını dinledi.
Stonewall Ulusal Müzesi, yıllarca duvarında sergilediği LGBTİ+ sanatçıları çevrimiçi bir sergide bir araya getirdi. Haberi Kaos GL’de, online sergi bağlantısı da şurada. Dev gibi bir kaynak oluşturmuşlar. Phyllis Christopher’ın LGBTİ+’ların tarihine tanıklık eden fotoğraflarından oluşan Heads and Tails sergisine dair bir eleştiri de Frieze’de.
Hakan Çınar’ı Olimpos sergilerinin ilki olan Portre’de tanımıştık. Şimdi ilk kişisel sergisi Otoportre’yle Zülfaris Karaköy’de. Sergiyi bu cumartesi akşamına kadar görebilir ve sanatçının bant Mag.’deki kısa söyleşisine göz atabilirsiniz.
Haftaya Manifold’dun Kadraj’ıyla kapatalım. Bilmeyenler için canımız Manifold her ay Kadraj bölümünde bir sanatçının işlerini ağırlıyor. Bu ay KARŞILIKLI HARİÇ isimli fotoğraf seçkisiyle Kıvılcım Güngörün konuk oluyor. Güngörün’ün işlerini aynı zamanda Mamut’ta da görebilirsiniz.
