Beykoz Kundura’nın belgesel platformu Kundura DocLab’in bu yılki uluslararası konuklarından biri de, Lübnanlı tiyatro yönetmeni, oyuncu, görsel sanatçı ve oyun yazarı Rabih Mroué olacak. Orta Doğu’daki politik huzursuzluğu ve Lübnan’daki toplumsal ayaklanmaları sorgulayan işleriyle uluslararası çağdaş sanat, tiyatro ve performans dünyasının çok tartışılan ve ödüllü ismi Rabih Mroué, iki farklı gösterisiyle İstanbullu seyircinin karşısına çıkacak.
Güncel sanat, tiyatro ve performans alanında ürettiği çalışmalarıyla uluslararası sanat dünyasının çok tartışılan ismi Rabih Mroué, iki farklı gösteriyle Kundura DocLab’in konuğu olarak İstanbul’a geliyor. Lübnanlı tiyatro yönetmeni, oyuncu, görsel sanatçı ve oyun yazarı Rabih Mroué’nin, Bir Bulutla Yol Almak (Riding on a Cloud) ve Bana Sigarayı Bıraktır (Make Me Stop Smoking) adlı performansları, Türkiye’de ilk kez Nisan ayında Kundura Sahne’de seyirciyle buluşuyor.
Ekranlardaki savaş sahnede
24 ve 26 Nisan tarihlerinde izleyebileceğiniz Bir Bulutla Yol Almak, bizi Lübnan’a götürüyor ve bizi Rabih Mroué’nin küçük kardeşi, aynı zamanda eserin asıl oyuncusu Yasser Mroué ile tanıştırıyor. Lübnan iç savaşında bacağından yaralanan ve konuşma yeteneğini kaybeden Yasser’i kendisine benzeyen bir karakteri canlandırmaya davet eden Mroué, sahnede anlatılan anılardan yola çıkarak çekilmiş videolarla Lübnan’daki politik çekişmelerin sübjektif bir resmini oluşturuyor. Gerçeğin kurguyla harmanlandığı bu eser, Orta Doğu’nun modern tarihini ve acı dolu bugününü irdelerken, savaşın ekranlardan izlendiği küreselleşmiş görsel kültürümüz üzerine de sarsıcı bir farkındalık yaratıyor.
Bir Bulutla Yol Almak için biletler 30 Nisan’a dek passo’da erken satışa özel indirimle alınabilir.
Bir Bulutla Yol Almak / Riding on a Cloud
Performans, 65’ Arapça;
İngilizce ve Türkçe altyazılı
Tarih: 24 Nisan, 26 Nisan, Saat: 21:00
Yer: Kundura Sahne
Yazan ve Yöneten: Rabih Mroué / Oyuncu: Yasser Mroué / Katkı Sunan: Sarmad Louis / Yönetmen Asistanı: Petra Serhal / İngilizce Çeviri: Ziad Nawfal / Ortak Yapım: Fonds Podiumkunsten, Prins Claus Fonds, Hivos & Stichting DOEN – (Hollanda)
Görseller… Biri kayboluyor, bir diğeri ortaya çıkıyor. Çoğu zaman, bir fotoğraf ile yanındaki bir başka fotoğraf arasındaki bağlantıyı anlayamıyor. Bunu anlatacak ve anıyı harekete geçirecek, onu iyi tanıyan birine ihtiyacı var, böylece fotoğraf artık kendisi olmaktan çıkıyor. Kafanızdaki anılar, geçmişten hiçbir sahne içermeyen durağan fotoğraflara benzediğinde hafıza nasıl çalışır?
Yönetmen Rabih Mroué’nin tiyatro eseri, kişisel ve politik unsurların etkileyici bir bileşimi: ‘Bir Bulutla Yol Almak’ta kardeşi Yasser’i kendisine benzeyen bir karakteri canlandırmaya davet ediyor. Lübnan iç savaşında yaralanan ve konuşma yeteneğini kaybeden Yasser, sahnede anlattığı anılardan yola çıkarak videolar çekmeye başlar ve bunlar Lübnan’daki politik gelişmelerin sübjektif bir resmini oluşturur. ‘Bir Bulutla Yol Almak’ aynı zamanda biyografinin kırılgan yapısını da anlatır; bu yapı, politik gerçeklik, anılar, gerçekler ve kurgu arasında ortaya çıkar. Mroué için bu, her zaman sanatsal kişisel yansıma başlangıç noktasıdır ve ardından bunu tiyatro için uyarlar.
Kayıp bir dünyayı inşa etmek
Rabih Mroué’nun akademik olmayan konferansı Bana Sigarayı Bıraktır ise, performans anlayışının dışında bir sunum sahneye koyuyor. 27 Nisan Cumartesi günü ücretsiz gerçekleşecek ve ardından Mroué’nun katılacağı bir sohbetle devam edecek bu sunum, “Kayıp bir dünyayı yeniden inşa etmek pekâlâ mümkün olabilir, ama bunun ne anlamı var?” sorusuna kafa yoruyor. Lübnan’ın kayıp görüntülerini yeniden inşa etmek ve geri kazanmak için çok sayıda anonim ve kişisel belge, video, fotoğraf, gazete kupürü ve görgü tanıklarının raporlarını kullanan sanatçı, yeniden inşa edilmiş bir “gerçekliğin” ne kadar geçerli olabileceğini sorguluyor.
Bana Sigarayı Bıraktır / Make Me Stop Smoking
Rabih Mroué tarafından akademik olmayan bir konferans, 60’ Arapça;
İngilizce ve Türkçe altyazılı
Tarih: 27 Nisan, Cumartesi Saat: 17:00
Yer: Kundura Sahne
Yapımcı: Ashkal Alwan – Beyrut, Akram Zaatari tarafından sipariş edildi, 2006.
Kayıp bir dünyayı yeniden inşa etmek pekâlâ mümkün olabilir, ama bunun ne anlamı var?
Lübnanlı yazar ve yönetmen Rabih Mroué, bu görsel-işitsel konferans/performansta işte bu soru üzerine kafa yoruyor. Lübnan’ın kayıp manzarasını yeniden inşa etmek ve geri kazanmak için çok sayıda anonim ve kişisel belge, video, fotoğraf, gazete kupürü ve görgü tanıklarının raporlarını kullanan sanatçı, kayıtların doğruluğunu ve inandırıcılığını sorguluyor. Bunu yaparken de, dolambaçlı anlatımlardan oluşan bu karmaşık sistemi kullanıyor ve yeniden inşa edilmiş bir “gerçekliğin” ne kadar geçerli olabileceğini inceliyor.
Hafıza, güç ve hakikatin inşası
90’larda başlayan ve kesintisiz süren üretimlerinde Orta Doğu’daki politik huzursuzluğu ve Lübnan’daki toplumsal ayaklanmaları işleyen Rabih Mroué, ülkesinde yasaklanan ve uluslararası sanat dünyasında sansasyon yaratan işlerle tanınıyor. Seyircinin rolünü, oyuncunun toplumsal önemini, mekânın mekânsallığını sorgulayan performanslar ve videolar üreten sanatçı, tarihsel ve kişisel anlatıların peşinde hafıza, güç ve hakikatin inşası gibi evrensel temaları araştırıyor, sorguluyor. Günlükler, fotoğraflar, videolar gibi arşiv malzemelerini kullanarak gerçeklik ile kurgu arasındaki sınırları bulanıklaştıran sanatçı, bir gösteri sunmaktan çok düşünceyi kışkırtmaya odaklanan işler üretiyor.
The New York Times’ın “New York için Wooster Grubu neyse, Beyrut için de Mroué o’dur: Avangart yenilikçilik, kavramsal çeşitlilik ve politik aciliyetin dünyevi mizâhla bir karışımı” sözleriyle övdüğü sanatçı, çalışmalarının “Lübnan’ın mevcut siyasi ortamında masanın altına süpürülmüş olan meseleler” olduğunu söylüyor.
MoMA (New York, 2015), Kunsthalle (Mulhouse, 2015); SALT (İstanbul, 2014), Centro de Arte Dos de Mayo (Madrid, 2013), Documenta (Kassel, 2012), Kunstverein (Stuttgart, 2011) ve BAK (Utrecht, 2010) gibi birçok önemli müze ve galeride kişisel sergisi açılan sanatçının işleri, MoMA, Centre Pompidou, SFMOMA, CA2M, MACBA, Van Abbe Museum Rotterdam’ın koleksiyonlarında yer almakta. Aynı zamanda Beyrut Sanat Merkezi’nin kurucu ortağı olan Mroué, 1995’ten beri Lübnan’daki Future TV kanalı için kısa belgeseller ve animasyon filmler yazıp yönetmekte.
